• Het vluchtelingenbeleid van Nederland moet helder, eerlijk, rechtvaardig en menselijk zijn.
• Procedures voor asielzoekers moeten korter en duidelijker; zij moeten snel weten waar ze aan toe zijn.
• Uitgeprocedeerde asielzoekers worden zo snel mogelijk na de uitspraak van de rechter naar het land van herkomst teruggestuurd.
• Asielzoekers c.q. statushouders worden op een verstandige en rationele manier over Nederland verdeeld.

De provinciale rol

De nieuwe asielwet is nog in behandeling en we weten op dit moment nog niet hoe deze er uit komt te zien. Een van de doelen van deze wet is om af te dwingen dat alle gemeenten in Nederland meewerken aan de opvangproblematiek. GOUD heeft in haar programma opgenomen dat we een effectievere overheid willen.

Het overheidsfalen heeft op allerlei dossiers echt dramatische vormen aangenomen. Wij denken dat een herstructurering van taken en middelen tussen overheden noodzakelijk is, niet alleen op het asieldossier maar in de volle breedte. Verder moet de samenwerking en cohesie tussen onderdelen van de overheid verbeteren. Het beleid uit de neo-liberale periode, waarin het gemeenschapsdenken op een laag pitje stond, werd gekenmerkt door “ieder voor zich”. Gek genoeg speelde dat ook onderling tussen overheidsonderdelen of -lagen. Het Rijk heeft in veel gevallen taken naar een lager niveau gebracht in de overheidsketen, bijvoorbeeld de overheveling van de jeugdzorg naar de gemeenten, zonder de daarvoor benodigde middelen ter beschikking te stellen. Gemeenten moeten nieuwe scholen bouwen maar hun budget is niet toereikend. En zo zijn er heel veel meer voorbeelden. GOUD wil dat de cohesie tussen overheden beter wordt om daardoor te voorkomen dat onze inwoners tussen de wal en het schip komen of anderszins de dupe worden.

Die verbeterde samenwerking moet natuurlijk ook het asieldossier betreffen. Als er op landelijk niveau een wet wordt aangenomen die taken naar de gemeente of de provincie delegeert dan dient die wet te worden uitgevoerd. Wel mag geëist worden dat die overheidsonderdelen dan de middelen krijgen om die wet in de praktijk uit te voeren.

Daaraan moet worden toegevoegd dat niemand gehouden is om het onmogelijke te realiseren. Wat dat betreft pleiten we in ons provinciale programma voor een verstandige wijze van verdelen van ruimte vragende zaken over het hele land. Daarin zou niet het aantal inwoners het leidend criterium moeten zijn maar het beschikbare potentieel aan ruimte. Zuid-Holland is de meest dichtbevolkte provincie van Nederland. Hier kan minder dan elders.

Deze standpuntbepaling leidt tot de conclusie dat verzet tegen de komst van extra asielzoekerscentra door provincie of gemeente dus voor GOUD geen begaanbare en zelfs een onwenselijke route is. Vooralsnog zijn we trouwens ook geen politieagent voor de rijksoverheid om zaken die tussen het gemeentelijk niveau en het Rijk spelen af te dwingen. GOUD wil dat graag zo houden. Het Rijk is prima in staat om zelf de noodzakelijk maatregelen te nemen die zij gepast acht.

De door ons bepleite herstructurering of stroomlijning van het takenpakket impliceert dat provincies geen taken uitvoeren die beter op het gemeentelijke of het rijksniveau kunnen worden uitgevoerd. Het is in dit verband bijvoorbeeld niet aan de provincie om de integratie van statushouders te financieren of te bevorderen. Dat is een zaak tussen het Rijk en gemeenten, tenzij er in de toekomst wettelijk bepaald wordt dat er hier toch taken liggen voor de provincie. In de visie van GOUD zou dat echter alleen moeten als dat macro gezien leidt tot een effectievere of doelmatiger werkende overheid. Er moet dus toegevoegde waarde worden geleverd en de taakverschuiving moet een gestuurd en rationeel proces zijn.

In dat verband zal de provincie dus in de visie van GOUD Zuid-Holland, bij wijze van voorbeeld van wat wij bedoelen, zich ook niet moeten gaan bezighouden met de taak om mensen met afstand tot de arbeidsmarkt (lees: langdurig werklozen) aan een baan te helpen. Provincies moeten gemeenten niet in de weg lopen. De betrokken doelgroep is al cliënt bij de eigen woongemeente. Het is volgens ons niet zinvol of zelfs uitvoerbaar om zich met dat proces van werkverschaffing bezig te houden. Die taak wordt door gemeenten in opdracht van het Rijk en op basis van de participatiewet uitgevoerd. Als dat proces beter zou moeten dan is dat een zaak tussen de betrokken overheden om dit te regelen. Wij zien niet wat een provincie hier kan bijdragen. Als die mogelijkheden zich wel voordoen dan moet de Rijksoverheid een wettelijke basis regelen voor de gewenste bijdrage van de provincies.