Nieuws

Balletje, balletje met het Erfgoedhuis Zuid-Holland

COLUMN

Slechte politiek-bestuurlijke praktijken

Er wordt terecht de nodige ophef gemaakt als weer eens blijkt dat de politiek inwoners, of burgers zoals sommigen zeggen, helaas op een slechte manier behandeld heeft. De Groningers voelen zich bijvoorbeeld met goede redenen in het geheel niet gezien of gehoord in ‘aardgasgate’. En de slachtoffers van de toeslagenaffaire voelen zich gemangeld en misbruikt door de overheid. De mentale en materiële schade die hier door de overheid is veroorzaakt is nauwelijks te overschatten. En die overheid is niet een abstract concept of een niet te beïnvloeden natuurverschijnsel. Nee, politici en bestuurders, mensen van vlees en bloed zijn daarvoor verantwoordelijk. En er zijn helaas maar weinig bestuurders die als dit soort beschamende feiten op tafel komen daarvoor persoonlijk verantwoording nemen. Nog deze week hoorden wij Mark Rutte oreren dat ‘aardgasgate’ niet over hem moest gaan. En dus deed hij er met deze smoes het zwijgen toe toen het vernietigende rapport van de parlementaire enquêtecommissie aardgaswinning Groningen op tafel kwam. Wat een gebrek aan karakter en staatsmanschap!

Bestuurlijk falen is niet zeldzaam

Het zal jammer genoeg niet veel moeite kosten om een lange lijst te maken van groepen in de samenleving wiens belangen niet gezien worden of werden, en die schade hebben ondervonden die rechtstreeks terug te voeren is op politiek-bestuurlijk gedrag. In feite kunnen alle ouderen in Nederland op deze lijst worden gezet. In dan hebben we het niet alleen over de pensioenen. De politieke partij GOUD is niet een ouderwetse ouderenpartij in de zin van dat wij aan eenzijdige belangenbehartiging doen. Maar onze partij is wel opgericht om o.a. iets te doen aan de gevolgen van de vergrijzing. Dat is trouwens in ieders belang. Als je de doorstroming in de bestaande woningvoorraad op gang zou kunnen krijgen door meer aan seniorenhuisvesting te doen dan help je iedereen. Dat is dus bijvoorbeeld een issue dat wij, samen met anderen, in de provincie Zuid-Holland op de kaart hebben gezet.

Overheid moet effectiever worden

De analyse van GOUD op grond van dit soort ervaringen en waarnemingen is dat de overheid veel effectiever moet worden. De overheid moet ook niet als een bedrijf worden bestuurd maar altijd het Algemeen Belang in het vizier houden. En de overheid moet dus niet eenzijdig het belang van bepaalde belangengroepen, zoals grote bedrijven, bevorderen ten koste van andere belangen. Zoals die van de natuur of cultuur, om alvast richting het Erfgoedhuis Zuid-Holland te koersen. Herman Tjeenk Willink en vele anderen hebben dezelfde analyse gemaakt. De overheid is de afgelopen decennia vanuit een verkeerde mindset bestuurd. De hierdoor ontstane schade blijkt uit de enorme lijst van schandalen en crises die zich momenteel voordoen. Je kunt niet jarenlang maatschappelijke problemen onder het kleed vegen want die komen op een gegeven moment toch weer op tafel. Deze manier van besturen door ‘handige jongens en meisjes’ is ongelooflijk schadelijk, maar daarnaast ook contraproductief gebleken. Het leidt tot de beschadiging van het vertrouwen in ons democratisch systeem en dat kan uiteindelijk zelfs fatale gevolgen krijgen. Om die reden heeft GOUD Zuid-Holland in zijn politieke programma veel aandacht voor de in onze ogen noodzakelijke transitie van de overheid zelf. Het gaat over structuren en over de manier van organiseren, maar dat gaat ook vooral over een andere politieke en bestuurscultuur. GOUD wil het fatsoen en de ratio of het gezonde verstand weer terug in ons openbaar bestuur.

Politiek programma is geen boodschappenlijstje

Dat programma van ons is dus in wezen een soort geloofsbelijdenis. We hopen dat er voldoende in doorklinkt van onze filosofie en instelling, en van de achterliggende waarden die wij hanteren. Een programma is dus niet in eerste instantie een boodschappenlijstje of reclamefolder met concrete aanbiedingen voor de kiezer. Koopt bij ons! Een programma moet trouwens minstens een aantal jaren kunnen meegaan. Mensen met enige bestuurlijke ervaring weten dat de meeste concrete en urgente zaken die zich de komende jaren gaan voordoen niet voorspelbaar zijn. Een programma is dus eigenlijk ook geen handleiding voor politici en bestuurders over hoe zich te gedragen in concrete kwesties. Een programma kan dus geen beloften doen. Dat kan alleen al niet omdat wij in Nederland-Coalitieland wonen. En het programma dat een toekomstige coalitie of misschien een Statenbreed akkoord gaat opleveren is niet voorspelbaar. Om die redenen heeft GOUD er niet voor gekozen om een programma in de vorm van een boodschappenlijstje te maken.

Erfgoedhuis Zuid-Holland vliegt uit de bocht

Het is dan teleurstelling dat juist een culturele instelling als het Erfgoedhuis Zuid-Holland er wel zo tegen aan kijkt. Dat is nogal een platte benadering voor een culturele instelling. Regeert hier ook de marketing? Zij hebben gescoord of hun boodschappen, zoals bijvoorbeeld archeologie, wel op de lijstjes van de politieke partijen voorkomen. Ik vind dat een beetje dommig. Sorry, maar mooier kan ik het niet maken. Door de vorm van ons programma, waarin we er niet naar gestreefd hebben om uitputtend alle onderwerpen en issues te benoemen krijgt GOUD van het Erfgoedhuis een rode kaart op een aantal onderwerpen zoals archeologie. Onderwerpen waarover we ons best wel druk hebben gemaakt de afgelopen jaren. Dat geeft dus een vals beeld naar de niet of slecht geïnformeerde kiezer die zich op dit soort lijstjes moet baseren voor zijn oordeel in het stemhokje. Mag ik het Erfgoedhuis hierbij een rode kaart geven, en ze tegelijkertijd het advies geven om hun beleid niet meer door de afdeling Communicatie te laten bepalen?

Krijgt de politiek nu de rekening?

Ik vraag me af of het hiervoor gememoreerde slechte bestuurlijke gedrag of de onderwaardering en benadeling van de overheid van onderwerpen, sectoren of bevolkingsgroepen, bijvoorbeeld in de culturele sector, geleid heeft tot het terugbetalen met gelijke munt richting de politiek. Ik mocht deze week al een dreigbrief ontvangen van een belangengroep die per omgaande wilde horen wat het standpunt van GOUD was betreffende het behoud van een of ander weggetje in het landelijk gebied. Dat standpunt zou ter kennis gebracht worden van de dorpsgenoten zodat die hun stemgedrag hierop zouden kunnen aanpassen. De week daarvoor moest ik mijn seksuele voorkeur doorgeven aan een actiegroep, want diens achterban wilden graag op gelijkgezinden stemmen. Is er dan verschil tussen homo en hetero stikstofbeleid in de provincie? En ja, ook de Vegan beweging meldde zich met hetzelfde verzoek. Je bent wat je eet is blijkbaar de gedachte. En zelfs het KiesKompas verzocht een vragenlijst in te vullen zodat ze een psychologisch profiel van ondergetekende konden publiceren. Zijn we stapelgek geworden in Nederland?

Biometrische kenmerken als hulpmiddel voor de kiezer

Een paar dagen geleden kreeg ik het verzoek van een dagblad om alle leeftijden van de mensen op de kandidatenlijst door te geven. Die heb ik het volgende antwoord gegeven:

“Dat is nou grappig. Waarom is dat relevant vraag ik me dan af. Leeftijd zegt net als andere biometrische kenmerken zoals schoenmaat, haarkleur of lengte helemaal niks over de competenties en kwaliteiten van een kandidaat. Bij GOUD Zuid-Holland hebben we die gegevens bewust niet vermeld omdat we niet in generaties denken of onderscheid willen maken tussen leeftijdsklassen. Het is eigenlijk totaal niet relevant of interessant. Vraag u zelf eens af waarom u dit eigenlijk wilt vermelden? Wat is de achterliggende gedachte? Laatst kregen we ook de vraag wie er bij ons vegan is, en vanuit de homo beweging komt ook altijd de vraag wie er van ons uit de kast wil komen m.b.t. de seksuele voorkeur. Echt raar, als je het mij vraagt, en niet relevant voor het politieke werk in de provincie. Denkt u dat iemand van boven de 50 vanwege zijn of haar leeftijd geen belangen van een jonger persoon kan of zou willen behartigen?

Aan het Erfgoedhuis heb ik het volgende meegedeeld:

“Ik maak ernstig bezwaar tegen deze kwalijke manier van framing ! Als u wilt weten wat partijen daadwerkelijk doen voor de door u genoemde onderwerpen dan had u de moeite moeten nemen om naar het daadwerkelijke stemgedrag te kijken ! Papier is geduldig. Iedereen kan de prachtigste verhalen opschrijven maar wat werkelijk telt is politiek gedrag. Wij hebben ons programma beknopt gehouden en op hoofdlijnen, en hebben er voor gekozen om niet elk denkbaar onderwerp te willen opnemen. Daar worden wij nu door u op afgerekend. Dat is zeer kwalijk. Temeer omdat iedereen weet dat een programma so wie so slechts beperkte waarde heeft omdat er straks nu nog onbekende coalities zullen aantreden waarvan het programma niet bekend kan zijn. Ik weet niet of ik op deze manier nog wel zin heb om aan uw bijeenkomst te Delft mee te doen. Nogmaals ik ben ernstig teleurgesteld in uw vorm van “scorebordafrekening”.

Ik denk dat het Erfgoedhuis Zuid-Holland daarom zelf een rode kaart verdient.

Jaap Haasnoot
Statenlid GOUD Zuid-Holland

Gerelateerde berichten